APL 2022: Việt Nam sẽ bán vé bán kết và chung kết lúc 11 giờ ngày 25.11
Trong bài đăng mới nhất đầy ẩn ý của ông Tunku Ismail Idris trên dòng thời gian tài khoản mạng xã hội Instagram, đã mang lại sự phấn khích lớn cho người hâm mộ Malaysia, khi chủ sở hữu CLB JDT này hé lộ khả năng mở rộng đế chế thể thao của mình và tăng khả năng hỗ trợ FAM để nâng tầm đội tuyển chinh phục chiếc vé dự vòng chung kết (VCK) Asian Cup 2027, tờ New Straits Times cho biết, ngày 22.2.Tại vòng loại Asian Cup 2027, đội tuyển Malaysia nằm ở bảng F cùng đội tuyển Việt Nam, và 2 đối thủ dưới cơ là đội Nepal và Lào. Chỉ có đội đầu bảng mới giành vé dự VCK. Do đó, có thể thấy, đội tuyển Malaysia và Việt Nam sẽ quyết đấu "một mất một còn" để tranh chấp vé duy nhất trong bảng đi tiếp.Đội tuyển Việt Nam và Malaysia lần lượt có trận ra quân tại vòng loại Asian Cup 2027 gặp đội Lào và Nepal cùng ngày 25.3 tới đây. Trước các cuộc gặp này, đội quân của HLV Kim Sang-sik (Việt Nam) có trận chạy đà giao hữu quốc tế gặp đội Campuchia ngày 19.3 (đều trên sân Gò Đậu ở Bình Dương). Trong khi đội Malaysia với sự ra mắt của HLV mới, người Úc, ông Peter Cklamovski đến nay chưa có lịch thi đấu giao hữu, trước mắt họ chỉ chuẩn bị cho duy nhất trận gặp đội Nepal.Vào tháng 6, đội tuyển Malaysia sẽ tiếp đội tuyển Việt Nam trong trận lượt đi trên sân Bukit Jalil, với kết quả phần nào sẽ mang tính quyết định cho khả năng 1 trong 2 đội nắm ưu thế giành vé duy nhất trong bảng đấu. Trận lượt về diễn ra vào tháng 3.2026."Dòng máu… Những điều lớn lao sắp đến…", thông điệp đầy ẩn ý của ông Tunku Ismail Idris đăng trên Instagram mới đây, kèm theo đó là bức ảnh ông chụp cùng võ sĩ môn UFC, Soa Palelei (người Úc), cầu thủ môn bóng bầu dục nổi tiếng người New Zealand, Sonny Bill Williams và đặc biệt, cựu danh thủ bóng đá người Úc, Tim Cahill cũng có mặt. Tim Cahill từng thi đấu và ghi bàn tại 3 kỳ World Cup 2006, 2010, 2014. Anh cũng thi đấu nhiều năm cho các CLB nổi tiếng ở giải Ngoại hạng Anh như Everton và Millwall."Ít ai biết, nhưng Tim Cahill đã tham gia vào dự án bóng đá quốc gia của Malaysia, để nâng tầm đội tuyển từ sự giới thiệu của ông Tunku Ismail Idris. Tim Cahill chính là người đóng vai trò quan trọng trong việc FAM bổ nhiệm HLV trưởng mới của đội tuyển Malaysia, ông Peter Cklamovski. Chiêu mộ chuyên gia y học thể thao và hiệu suất thi đấu, Craig Duncan. Bên cạnh đó, Tim Cahill cũng đưa Rob Friend, cựu cầu thủ và đồng sáng lập giải VĐQG Canada, trở thành Giám đốc điều hành đội tuyển Malaysia", theo tờ New Straits Times.Những động thái này, cùng với ý định đề nghị nhập tịch nhiều cầu thủ ngoại chất lượng ở CLB JDT để thi đấu cho đội tuyển Malaysia, có thể từ tháng 6 tới. Ông Tunku Ismail Idris đang quyết tâm hỗ trợ FAM trên nhiều lĩnh vực. Bên cạnh đó, ông tiếp tục tăng sức mạnh cho JDT, đội bóng đang giúp bóng đá Malaysia tăng mạnh trên bảng xếp hạng các CLB ở châu Á (chỉ xếp sau Ả Rập Xê Út và Nhật Bản, theo trang FootyRankings), nhờ thi đấu cực kỳ thành công tại giải AFC Champions League Elite mùa 2024 - 2025 (vào vòng 16 đội), tờ New Straits Times nhấn mạnh.Những tấm lòng vàng 5.1.2024
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Tìm về ký ức tuổi thơ – xúc chang chang
Ngày 28.2, một lãnh đạo Văn phòng UBND TP.Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) cho biết UBND TP đang tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc xử lý trách nhiệm cá nhân liên quan trong vụ việc một cô giáo có hành vi bạo hành học sinh xảy ra tại Trường tiểu học Lý Tự Trọng.Trước đó, ngày 27.2, Phòng GD-ĐT TP.Buôn Ma Thuột đã báo cáo UBND TP về vụ việc trên. Theo đó, nhận được thông tin phản ánh trên mạng xã hội về việc giáo viên Trường tiểu học Lý Tự Trọng có hành vi hành hạ nhiều học sinh, Phòng đã yêu cầu trường này báo cáo sự việc. Qua báo cáo của Trường tiểu học Lý Tự Trọng, phụ huynh học sinh phản ánh bà B.T.T.X, giáo viên chủ nhiệm lớp 5D, sử dụng vỏ dây điện hỏng đánh học sinh, dùng khăn lau bảng dọa học sinh, cho học sinh tự chuẩn bị một tờ giấy vo tròn lại khi nào nói chuyện thì tự đặt vào miệng là đúng. Các nội dung còn lại chưa có cơ sở để xác định.Sau khi xác minh sự việc, Trường tiểu học Lý Trọng đã cho bà B.T.T.X tạm dừng giảng dạy và công tác chủ nhiệm lớp 5D, trường đã phân công một giáo viên khác chủ nhiệm lớp 5D và giảng dạy lớp theo kế hoạch của trường đến kết thúc năm học.Bên cạnh đó, trường yêu cầu bà B.T.T.X làm bản tường trình sự việc, và tiếp tục xác minh để xác định mức độ vi phạm của bà X. để xử lý theo quy định. Lãnh đạo nhà trường cũng đã gặp cha mẹ học sinh của lớp 5D để trao đổi sự việc của lớp. Sau sự việc, hiện các hoạt động dạy và học của nhà trường diễn ra bình thường.Theo thông tin từ Trường tiểu học Lý Tự Trọng, trong chiều 28.2, cấp ủy chi bộ, ban giám hiệu nhà trường họp để kiểm điểm những hành vi mà phụ huynh phản ảnh về cô giáo B.T.T.X.
Ngày 17.3, tin từ Văn phòng UBND tỉnh Cà Mau, Chủ tịch UBND tỉnh này vừa ban hành Quyết định số 447/QĐ-UBND về việc quy định số lượng nhân viên y tế ấp, khóm. Theo quyết định, mỗi ấp, khóm sẽ có 2 nhân viên y tế, góp phần tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân tại cơ sở.Theo thống kê, toàn tỉnh Cà Mau hiện có 744 ấp và 139 khóm, đồng nghĩa với việc sẽ có tổng cộng 1.766 nhân viên y tế cộng đồng được bố trí để thực hiện nhiệm vụ. Đội ngũ này đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân nâng cao ý thức chăm sóc sức khỏe, đồng thời phát hiện sớm các nguy cơ dịch bệnh và hỗ trợ thực hiện các hoạt động chuyên môn kỹ thuật theo chỉ đạo của ngành y tế.Việc triển khai lực lượng nhân viên y tế tại ấp, khóm sẽ giúp nâng cao chất lượng y tế cơ sở, giảm tải áp lực cho tuyến trên và đảm bảo người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế một cách thuận tiện hơn. Quyết định số 447 có hiệu lực từ ngày 13.3.2025, thay thế Quyết định số 2098/QĐ-UBND ngày 28.10.2024.Chính quyền địa phương kỳ vọng với sự kiện toàn lực lượng nhân viên y tế tại cơ sở, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh sẽ được nâng cao, góp phần thực hiện tốt mục tiêu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Trao 73 triệu đồng cho 3 anh em mồ côi
Thông tin trên được Phó giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM Nguyễn Bắc Nam thông tin tại buổi họp báo kinh tế - xã hội định kỳ chiều 20.3, nhằm cung cấp thông tin mới nhất về chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức khi tinh gọn bộ máy.TP.HCM đã có kế hoạch tinh giảm bộ máy giai đoạn 2022 - 2026, giảm 5% công chức hành chính, 10% người hưởng lương từ ngân sách. Tuy nhiên, trong chỉ đạo về sắp xếp bộ máy mới đây, Trung ương chỉ đạo giảm ít nhất 20% biên chế.Sở Nội vụ đã tham mưu cho UBND TP.HCM ban hành kế hoạch tổng thể sắp xếp bộ máy các cơ quan chuyên môn, đơn vị hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập cấp thành phố và cấp quận, huyện. Trong đề án của từng đơn vị phải thể hiện rõ việc tinh giảm 20% biên chế.Ông Nam cho biết thêm, hiện Sở Nội vụ đang dự thảo điều chỉnh kế hoạch tinh giản biên chế theo chỉ đạo mới nhất của Trung ương.Hồi tháng 2.2025, HĐND TP.HCM ban hành Nghị quyết 01 về mức hỗ trợ thêm đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động khi tinh gọn bộ máy, với mức hỗ trợ cao nhất lên đến hơn 1,1 tỉ đồng.Phó giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM cho biết từ ngày 1.3 đến 20.3, toàn TP.HCM có 281 trường hợp làm đơn xin nghỉ việc, gồm 237 xin nghỉ hưu trước tuổi, 44 trường hợp nghỉ thôi việc.Vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị định 67/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 178/2024. Ông Nam cho biết Sở Nội vụ đang nghiên cứu, tham mưu UBND TP.HCM báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM điều chỉnh chính sách theo đúng Nghị định 67.Đối với khối chính quyền, Sở Nội vụ là cơ quan tham mưu thẩm định từng trường hợp, từng đối tượng cụ thể, tuân thủ Nghị định 178/2024 và Nghị định 67/2025. Tùy theo độ tuổi, thời gian đóng BHXH, mức lương hiện hưởng mà cán bộ, công chức nhận mức hỗ trợ khác nhau."Hội đồng thẩm định cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng đúng quy định từng trường hợp", ông Nam khẳng định, đồng thời cho biết Sở Nội vụ tham mưu UBND TP.HCM thành lập hội đồng thẩm định xem xét, quyết định.Trả lời câu hỏi của Báo Thanh Niên về việc có chi hỗ trợ thêm nữa không, ông Nam cho biết Sở Nội vụ đang rà soát các văn bản pháp luật, Nghị định 67 để tham mưu UBND TP.HCM. Nếu có liên quan đến HĐND TP.HCM thì báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM xin chủ trương rồi trình cấp thẩm quyền."Sở Nội vụ đang nỗ lực, cố gắng tham mưu trình trong kỳ họp HĐND TP.HCM để điều chỉnh kịp thời sau khi Nghị định 67 ban hành", ông Nam nói thêm.Một trong những nội dung quan trọng của Nghị định 67 là điều chỉnh khoản 6 điều 9 của Nghị định 178 là bãi bỏ quy định hỗ trợ thêm của địa phương. Phó giám đốc Sở Nội vụ khẳng định sẽ nghiên cứu thật kỹ, thật sát, cân nhắc việc có tiếp tục áp dụng hay không để tham mưu lãnh đạo thành phố phương án phù hợp, đúng quy định.
